Jongeren overschatten hun eigen vermogen in het correct identificeren van nepnieuws. Uit nieuw onderzoek van de Hogeschool Utrecht blijkt dat jongeren tussen de 15 en 24 sneller vallen voor nepnieuws. In tegenoverstelling tot oudere generaties halen zij hun nieuws vaker uit bronnen als social media. Deze bronnen zijn niet altijd even betrouwbaar en het verspreiden van een vals bericht aan een groot publiek is zo gebeurd. Ook voor leerlingen die jonger zijn dan 15 jaar merken wij dat zij veel nepnieuws voor waarheid aannemen en het lastig te herkennen is. Het is daarom belangrijk te weten hoe je betrouwbare bronnen onderscheidt van minder betrouwbare bronnen.
Hoe herken je nepnieuws op social media?
Nepnieuws is niet altijd even makkelijk te herkennen, zeker op social media waar iedereen zomaar alles online kan zetten. Soms lijkt nep dusdanig op echt dat je snel in de val trapt. Er zijn echter zeker wel stappen die je kan nemen om erachter te komen of een bericht echt is of niet.
- Controleer de bron
Het is belangrijk altijd de bron van het nieuwsbericht te controleren voor je het deelt of gelooft. Komt het nieuws van een betrouwbare journalist of nieuwszender? Een betrouwbaar nieuwsbericht zul je in meerdere bronnen terug kunnen vinden. Als dit niet het geval is, is de kans groot dat je met nepnieuws te maken hebt.
- Kijk kritisch naar het hele bericht
Veel nepnieuws bevat ook een bepaalde mate van waarheid om de lezer op het verkeerde spoor te zetten. Het is daarom belangrijk om kritisch naar het hele bericht te kijken en te achterhalen hoeveel ervan waar is. Alleen omdat bepaalde feiten in een bericht kloppen, betekend namelijk niet dat het hele bericht waar is.
- Let op taalgebruik
Veel schrijvers van nepnieuws proberen op je emoties in te spelen om je hun bericht te laten geloven. Let er dus altijd goed op wat voor taalgebruik er in een bericht voorkomt. Staat een bericht vol meningen of probeert de schrijver je ergens iets van te laten vinden? Dan is de kans groot dat je met nepnieuws te maken hebt. Controleer ook altijd de spelling en het woordgebruik. In nepnieuws klopt dit vaak niet.
- Gebruik fact-checking websites
Er zijn verschillende fact-checking websites die je kunt gebruiken om de betrouwbaarheid van nieuwsberichten te controleren. Een voorbeeld van zo’n website is www.isdatechtzo.nl. Zij nemen veel gedeelde berichten onder de loep en zoeken uit of het gaat om echt- of nepnieuws. Als je twijfelt aan de oprechtheid van een bericht, kun je controleren of zij er al iets over gemeld hebben. Probeer daarnaast te controleren of het nieuws ook op grote nieuwszenders wordt gepubliceerd. Is iets te mooi om waar te zijn? Dan is dat helaas ook vaak zo.
Herkennen van nepnieuws blijft lastig
Ondanks de vele tips die er te vinden zijn voor het herkennen van nepnieuws, blijft het vaak lastig deze berichten te herkennen. Het is daarom belangrijk in gesprek te gaan met kinderen jongeren om zich bewust te maken van de gevaren van nepnieuws. In onze les nepnieuws leren leerlingen nepnieuws en clickbait herkennen en kunnen zij sneller echt van nep onderscheiden.
Meer informatie over onze lessen in de klas vind je hier.
