De populariteit van anonieme apps onder jongeren stijgt al jaren. Via deze apps kunnen gebruikers zich anoniem uiten zonder zich zorgen te maken over het blootgeven van hun identiteit. Deze apps kunnen voor leuke dingen gebruikt worden. Via de complimentenapp SLAY kunnen kinderen elkaar bijvoorbeeld anoniem complimenten geven. Daar schreven we recentelijk dit artikel over. Het anonieme karakter van deze apps brengt echter ook gevaren met zich mee.
De populariteit van anonieme apps
Anoniem betekent in veel gevallen een gevoel van veiligheid. Je kunt van alles bekijken en zeggen, vanachter een masker. Het is vaak beter voor je eigen privacy, omdat anderen niet weten wie of waar jij bent. De sociale druk om een bepaald gedrag of gewenste reactie te vertonen is bovendien vaak minder hoog. Dat hoeft niet altijd negatief uit te pakken. In beoordelingsapps of een app als SLAY kan het namelijk leiden tot een eerlijker antwoord. Daarnaast kun je gemakkelijker hulp vragen bij gevoelige onderwerpen. Zo durven jongeren bijvoorbeeld eerder gevoelige of pijnlijke vragen te stellen, als zij onherkenbaar zijn.
Dat de populariteit groeit is bijvoorbeeld te zien aan het groeiende aantal gebruikers van anonieme apps als SLAY. Daarnaast worden ook relatief steeds meer verhullende of niet traceerbare gebruikersnamen en weinig of nietszeggende profielfoto’s gebruikt.
De risico’s van anonimiteit
Anonimiteit is helaas niet altijd even positief. Cyberpesten is op anonieme apps bijvoorbeeld vaak een groot probleem. Gebruikers hoeven zich niet te identificeren, waardoor sommigen zich sneller ongepast gedragen. Je kent de ander simpelweg niet en durft soms meer te zeggen via een scherm. Gebruikers intimideren anderen, vallen ze lastig of beledigen ze zonder enige consequenties. Daarnaast kunnen gebruikers makkelijk valse informatie verspreiden zonder verantwoording te hoeven afleggen. Vanwege de anonimiteit heb je geen idee met wie je in werkelijkheid te maken hebt en of informatie echt klopt.
De grens voor ongepast gedrag lijkt op (relatief) anonieme apps vaak niet of nauwelijks meer te bestaan. Denk bijvoorbeeld aan het zien van verschrikkelijke beelden, grooming (online kinderlokken) en het in aanraking komen met ongepast taalgebruik. Daarnaast maken gebruikers misbruik van de positief bedoelde mogelijkheden, wanen zij zich ontastbaar, en kunnen zich gemakkelijk minder oprecht en zelfs gevaarlijk gedragen. Voor beheerders van dergelijke sites of apps is het lastig om vervelende gebruikers echt aan te kunnen pakken.
Eerder schreven we een artikel over de website Omegle. Ook op deze website wordt een grote mate van anonimiteit gehanteerd. Veel gebruikers laten bijvoorbeeld hun gezicht niet zien op de camera of vertellen niet wie ze zijn. Veel jonge kinderen komen daarbij met gruwelijke beelden en gedrag in aanraking. Daarnaast wil anonimiteit niet zeggen dat andere gebruikers niets van je te weten kunnen komen. Op Omegle is het bijvoorbeeld relatief makkelijk om exacte locaties van gebruikers te achterhalen. Het artikel over Omegle kun je hier lezen.
Anoniem: veilig of risico?
Ondanks deze zorgen blijven anonieme apps populair onder jongeren. Het is belangrijk voor ouders, opvoeders en jongeren zelf om zich bewust te zijn van de potentiële risico’s van het gebruik van anonieme apps. Door het bewustzijn over online veiligheid te vergroten, kunnen we ervoor zorgen dat anonieme apps een veilige en nuttige manier blijven voor jongeren om zich te uiten en te communiceren.
Onder andere in onze lessen social media, online vriendschappen, grooming en privacy gaan we in gesprek over de voor- en nadelen van anonimiteit. We behandelen eigen veiligheid, hoe je gevaarlijk gedrag kunt herkennen en hoe je risico’s kunt beperken. Deze lessen zijn bovendien te combineren met ouderavonden en/of docententrainingen. Dan zijn leerlingen, ouders en docenten allen op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen en zorgen we voor meer online veiligheid. Meer weten? Neem contact op!
