Wanneer begin je met een telefoon en social media voor een kind?
Het is zover; je kind vraagt naar een eigen telefoon. Of misschien worstel jij als ouder met de vraag wanneer je eraan begint. Waar doe je goed aan? In dit digitale tijdperk moet iedere ouder er in ieder geval een keer aan geloven. Maar wat is de juiste leeftijd voor kinderen om aan een eerste mobiele telefoon te beginnen? En wat zijn regels of afspraken die je hierover kunt maken met je kind? Hoe ga je hiermee om? Geen zorgen, we helpen je graag!
Advies leeftijd voor een eerste telefoon
Het advies van deskundigen is meestal om vanaf 10-11 jaar te beginnen met een eigen smartphone. Wij adviseren echter om ook te kijken naar de context. Hebben alle kinderen in de klas een telefoon en jouw kind niet? Wat doen ouders met kinderen van dezelfde leeftijd in je omgeving? En natuurlijk: is het nodig? Door ook de context te overwegen kun je een veel betere beslissing maken die van toepassing is op jouw kind.
Bedenk ook: op jonge leeftijd kun je een kind ermee leren omgaan en het samen doen. Geef je een telefoon pas op de middelbare school, dan is er een grotere kans op problemen. Ze willen het dan namelijk vaak vooral zelfstandig ontdekken en hebben mogelijke gevaren niet leren herkennen. Bouw het in plaats daarvan op en kijk samen naar het hoe en waarom je een telefoon gebruikt. Door samen te praten over de mogelijkheden, gevaren en afspraken kun je een kind zelfstandiger en vooral veiliger om leren gaan met een telefoon. Eigenlijk net als met fietsen; eerst met zijwieltjes oefenen!
Online veiligheid: hoe pak je dat aan voor je kind?
Voorkomen is beter dan genezen. En dat geldt ook als het aankomt op verschillende zaken binnen online veiligheid. Er zijn een aantal aspecten die belangrijk zijn om kritisch te bevragen en daarmee online veiligheid te vergroten.
- Privacy: welke gegevens deel je eigenlijk en waarom? Persoonlijke gegevens zouden we niet als confetti online rond moeten strooien. Dat is niet veilig. Zaken als je adres, telefoonnummer, of wachtwoorden vertellen we dus niet.
- Contact: met wie praat je online? vraag jezelf af: ken je diegene in het echt en is deze persoon eigenlijk wel te vertrouwen? Online kun je veel nieuwe vrienden maken, maar mensen kunnen zich ook voordoen als iemand anders. Nepaccounts en groomers liggen bijvoorbeeld op de loer. Hoe herken je die nou eigenlijk? En waarom zou je met een onbekende online praten?
- Online gedrag: welk gedrag accepteren we wel of niet online? Als ouder heb je hierin niet alleen een belangrijke voorbeeldrol, maar kun je ook samen reflecteren op normen en waarden online. Hoe gaan mensen dan met elkaar om? En wat zouden we zelf willen?
- Waarheid: waar ligt dat? Online is er veel nepnieuws en menen veel mensen de waarheid te hebben. Het is echter belangrijk om daar kritisch naar te blijven kijken en bronnen te controleren. Niet alles is echt waar en veel geeft slechts een gedeeltelijk beeld van de werkelijkheid.
- Hulp: naar wie ga je toe als er (toch) iets vervelends gebeurt en hoe pak je dat aan? Denk als ouder na over de rol van een kind bij een nare situatie. Vaak zijn zij namelijk slachtoffer in plaats van dader.
Regels en afspraken
Kinderen met een eigen telefoon zijn onlosmakelijk verbonden met regels en afspraken. Je wilt immers dat je kind op een verantwoorde manier leert omgaan met zijn of haar mobieltje. Als ouder heb je hier natuurlijk het laatste woord in. Toch werkt het soms niet optimaal als het enkel regels om te volgen zijn. Neem kinderen bijvoorbeeld eens mee in het opstellen van de regels en afspraken. Wat vinden zij zelf belangrijk en realistisch? Het is namelijk erg belangrijk om ook hun perspectief erin mee te wegen. Dan heb je een veel fijner gesprek en houden kinderen zich vaker aan de afspraken. Naast de tips over online veiligheid hierboven, kun je bijvoorbeeld nog een aantal andere zaken bespreken tijdens dit gesprek:
- Wanneer gebruik je, je telefoon wel of niet? Spreek met je kind af om de telefoon op bepaalde momenten uit te zetten of weg te leggen. Bijvoorbeeld tijdens het huiswerk maken, avondeten of als er bezoek is.
- Een gezonde slaaproutine is belangrijk, al helemaal voor kinderen! Spreek af dat je kind, minstens een uur voor het slapengaan, zijn/haar telefoon weglegt. Het licht van een telefoonscherm is niet alleen slecht voor je ogen maar kan ook de slaap kan verstoren. Je hersenen blijven simpelweg langer geprikkeld door het gebruiken van een telefoon. Door die telefoon op tijd weg te leggen hebben je hersenen de kans en tijd om rustig genoeg te worden om te kunnen slapen.
- Een populaire en nodige regel gaat over schermtijd. Spreek af hoeveel tijd je kind dagelijks op de telefoon mag doorbrengen. Dit mag elke ouder natuurlijk zelf bepalen, maar er zijn ook richtlijnen voor. Lees hier alles over schermtijd! Maak er samen een uitdaging van!
- Noodnummers. Niet iets waar we over na willen denken, maar wel iets wat handig kan zijn. Zet een telefoonnummer in noodcontacten en/of zet een telefoonnummer als tekst in het startscherm.
- Maak afspraken over de vijf verschillende punten in het kopje hierboven!
Leer je kind omgaan met een telefoon: doe het samen!
We raden aan om social media en ‘een telefoon’ thuis bespreekbaar te maken. Hoe eerder, hoe beter! Dan is het simpelweg normaler om er gewoon over te praten. Bespreek bijvoorbeeld verwachtingen, redenen om het te gebruiken, zorgen, mogelijkheden en maak afspraken. Probeer daarbij het perspectief van een kind te begrijpen. Waarom vinden zij het leuk of niet leuk? Wat zou het voor hen betekenen? Zo krijg je een veel fijner gesprek.
Daarnaast is het verstandig en leuk om samen de wereld van social media te ontdekken. Kinderen leren snel en lijken in een mum van tijd vaardiger op Instagram of Snapchat dan hun ouders. Maar kinderen zijn zich helaas niet bewust van de risico’s en vele mogelijkheden. Het is daarom van belang om een oogje in het zeil te houden. Maar gebruik ouderlijk toezicht apps niet als overdreven controle middel. Wees redelijk en gebruik het als ondersteuning om kinderen om te leren gaan met een telefoon en de online wereld. Kijk gewoon eens samen naar wat je allemaal kan doen en praat erover! Dat is niet alleen leuk, maar ook nog eens handig als ze jou precies uitleggen hoe het nou eigenlijk werkt!
Op het gebied van social media is het daarnaast belangrijk om rekening te houden met leeftijdsgrenzen. Alles over leeftijdsgrenzen lees je hier. Ze zijn er simpelweg niet voor niets. Het is natuurlijk wel een heel ander verhaal wanneer je de geboortedatum in maand en dag aanpast inplaats van jaartal. Eerder schreven we daarover dit artikel. Ook hier geldt: doe het vooral samen!
Maak narigheid bespreekbaar!
Wanneer is iets vervelend en niet oké? En waar kan een kind dan terecht? Vaak krijgen kinderen namelijk straf als er iets gebeurd. De telefoon wordt afgepakt of een account wordt verwijderd, omdat ouders zo’n situatie niet willen voor een kind. Best krom eigenlijk, slachtoffers straffen. Wat doe je als er iets vervelends gebeurt en bij wie kun je terecht? Bespreek samen dat het maken van een screenshot en vervolgens naar een vertrouwenspersoon gaan een verstandige keuze is. Erover kunnen praten is ontzettend belangrijk. Maar we merken in de praktijk dat veel kinderen dat niet durven uit angst dat een ouder boos wordt. Daarom raden we aan het erover te hebben voordat zich een dergelijke situatie voordoet. Natuurlijk bepalen jullie zelf wie de vertrouwenspersoon is!
Mediawijsheid: kennis, bewustzijn en vaardigheden!
Als ouder ben je verantwoordelijk voor de mediaopvoeding van je kind, maar je hoeft het niet alleen te doen! Steeds meer scholen besteden aandacht aan digitale geletterdheid. Zo zorgen we er samen voor dat we kinderen de benodigde kennis, bewustzijn en weerbaarheid voor de online wereld meegeven.
Benieuwd naar onze oplossingen voor Digitale Geletterdheid voor primair onderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs? Klik hier!
