Snapchat is al jarenlang razend populair onder jongeren. Sterker nog: in de klas lijkt Snapchat minstens net zo populair als WhatsApp. Toch blijkt uit een oproep van een wijkagent in Utrecht dat de meeste ouders géén idee hebben wat hun kinderen precies doen op dit platform. Tijd voor een duidelijke gids. Wat is Snapchat eigenlijk? Hoe werkt het? En waar moeten ouders en leerkrachten op letten?
Wat is Snapchat precies?
Snapchat is een social media-app waarmee gebruikers foto’s en video’s (snaps) kunnen delen die na het bekijken direct verdwijnen. Daarnaast zijn er stories (deze zijn 24 uur zichtbaar), privé verhalen (24 uur zichtbaar voor bepaalde vrienden), filters, games en ook een AI-chatfunctie. Jongeren gebruiken Snapchat vooral voor snelle, informele communicatie.
Een opvallend onderdeel is de Snapreeks: een soort ‘streak’ waarbij jongeren dagelijks elkaar Snaps sturen om een reeks op te bouwen. Hierbij ontstaat er een getalletje en een vlam emoji bij de desbetreffende vriend. Deze ‘snapstreek’ lijkt onschuldig, maar kan al snel leiden tot druk en zelfs stress bij kinderen die hun reeks niet willen verliezen. Als je deze dreigt te kwijt te raken, komt er een zandloper emoji bij te staan.
Waarom is Snapchat zo populair bij jongeren?
- Snel en visueel: Jongeren vinden typen vaak omslachtig. Snelle foto’s met een korte tekst of het maken van een videoboodschap (vlog) zijn veel aantrekkelijker.
- Tijdelijkheid: Wat je verstuurt verdwijnt snel. Daardoor voelt het ‘veilig’ om impulsief te delen. Dit gevoel van veiligheid is niet terecht, wat we graag benadrukken omdat Snapchat veel wordt gebruikt voor sexting.
- Exclusieve communicatie: Snapchat kun je een stuk minder openbaar gebruiken dan bijvoorbeeld Instagram. Jongeren zien het als een meer ‘privé’ plek.
De risico’s: wat moet je weten?
Snapchat lijkt onschuldig, maar kent risico’s die ouders en leerkrachten niet mogen onderschatten:
1. Druk door Snapreeksen
Een Snapreeks is meer dan een leuk spelletje. Sommige leerlingen sturen elkaar honderden dagen achter elkaar Snaps, puur om de reeks in stand te houden. Raakt iemand zijn reeks kwijt (omdat jij of je vriend 24 uur geen Snap hebben gestuurd)? Dan kan dat leiden tot boosheid, verdriet of zelfs ruzie. Er bestaat de mogelijkheid om een verlopen Snapreeks te herstellen. Dit kost geld: meestal rond de €0,99 tot €2,99 per reeks.
Wat blijkt? Wijkagenten maken zich zorgen: veel ouders weten niet eens wat een Snapreeks is, terwijl het een grote rol kan spelen in het dagelijks leven van een kind.
2. Sexting en verdwijnende beelden
Omdat berichten verdwijnen, denken jongeren soms dat het ‘veilig’ is om seksueel getinte foto’s te sturen. Maar met screenshots of externe apps kan content tóch bewaard worden.
3. Verslaving en schermtijd
Snapchat moedigt dagelijks gebruik aan. Dit doen zij met gamification: met de Snapreeksen, punten en emoji’s moedigt Snapchat dagelijks gebruik aan. Dit zorgt voor een constante stroom aan prikkels. Hier zijn jongeren gevoelig voor.
Wat kun je als ouder of leraar doen?
Bij Digiwijzer merken we dat veel ouders en leerkrachten zich machteloos voelen als het gaat om social media. Toch kun je wel degelijk het verschil maken:
- Praat met jongeren over Snapchat. Vraag niet alleen of ze het gebruiken, maar hoe. Sturen ze de zogeheten snaps alleen naar bekenden? Of ook online vrienden? Hoe belangrijk zijn Snapreeksen voor ze?
- Leer wat de termen betekenen die ze gebruiken. Weten wat een Snapreeks, Streak of Story is, helpt je om mee te praten. Lees hier meer over emoji gebruik.
Samen werken aan digitale weerbaarheid
Jongeren zijn digitaal vaardig, maar dat betekent niet dat ze ook digitaal weerbaar zijn. Snapchat is niet per definitie gevaarlijk, maar verdient wél serieuze aandacht. Door samen te leren en het gesprek aan te gaan, kunnen we kinderen helpen om gezond en veilig om te gaan met sociale media.
Blijf als ouder of leerkracht een stap voor – schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang een actuele berichten over mediawijsheid of digitale opvoeding.
